Njuike váldosisdollui

Ledaal

Ledaal hearrágárdin lea Gonagasa almmolaš resideansa Stavangeris. Gárdima oamasta ja hálddaša Stavanger suohkan.

Gabriel Schanche Kielland huksehii Ledaal gárdima gaskal 1799 – 1803 geasseviessun. Kielland beraš anii Ledaal ovddastanviessun ja feasta- ja geasseviessun gitta 1863 rádjái.

Gávpotváldi Jacob Kielland (1825-1889) ráhkadii váldovistti birrajagiviessun. Su bárdni Jonas Schanche Kielland (1863-1930), lei maŋemus olmmoš dien sogas gii ásai Ledaal gárdimis. Guhtta jagi maŋŋá su jápmima, 1936:s, osttii Stavanger suohkan váldoviesu ja olgovistti. Maŋŋá ollu divodanbargguid 1949:s, lea viessu geavahuvvon gonagasorrunviessun, hearrágárdedávvirvuorkán ja ovddastanbáikin.

Namma Ledaal lea oanádus mii lea ráhkaduvvon huksenhearrá ja su áhká namaid maŋemus bustávaiguin: Gabriel Schanche Kielland ja Johanna Margaretha Bull.

Čálli Alexander Kielland ii ássan ieš goassege Ledaalas, muhto son lei dávjá guossin dáppe ja geavahii Ledaala ja olbmuid geaiguin bearaš dáppe servvoštalai modeallan ollu iežas govvádusain.

Arkitektuvra

Ledaal lea Stavangera vuosttaš muvragárdin, huksejuvvon diilageđggiiguin mat leat fievrreduvvon Hollánddas. Dat njuolggočiegat guovtteetášat vistehápmi iežas mihtilmas gaskaosiin ja stuora dáhkiin mas hárjegeažit leat dulbejuvvon eret, nugohčoduvvon beallevalmet-dáhkki, čájeha čielgasit ahte ovdagovvan lea dánska 1700-logu arkitektuvra, mas vuhttojit sihke barohkka ja rokokko oasit.

Vuosttaš etásaš leat oalle unna lásežat main leat smávva lávgalas noarvvit, dat lea aládas man alde dat stuorá nubbe etáša lea, mii hui bures čuohcá čalbmái – piano nobile – feastasálaid oassi.

Viessu lei álggos vilgeskálka ivnnát, nugo klassihkalaččat galggai dan áiggi, das ledje etášarájit, lásegárpmat ja muhtun eará mihtilmasvuođat ráhkaduvvon čuvges sáttogeđggiin maid ledje háhkan Bornholmas. Dál lea viessu málejuvvon rukses sen-empireivdnái, dan ivnni oaččui viessu birrasii 1850:s, dalle bidje dasa maid vielgadin málejuvvon dearrásiid olgoseinniide ja dáhkevuollái ja lásebirrasiid main leat čiekŋalis ruonáivnnát lásenoarvvit.

Oahpisteapmi

Ledaal lea rabas olbmuide čájeheapmin. Geahča Stavanger musea neahttasiidduin, doppe gávnnat eanet dieđuid.

 

09.02.2015

Juogat dán artihkkala Twitteris ja Facebookas:

Juogat dán artihkkala Twitteris Juogat dán artihkkala Facebookas