Njuike sisdollui

Ráđđehusmolsun

Majestehta Gonagasas lea dehálaš rolla go ráđđehus formálalaččat luohpá doaimmas ja ođđa ráđđehus galgá doaibmagoahtit. Formálaš bealli lea ahte Gonagas addá stáhtaministtarevttohassii bargun cegget ođđa ráđđehusa.

2021 čavčča oaččui Norga ođđa ráđđehusa vuosttaš geardde gávcci jagis. Golggotmánu 14. beaivve deaivvadii Støre-ráđđehus Gonagasain ja Ruvdnaprinssain vuosttaš stáhtaráđis Šloahtas. Govven: Håkon Mosvold Larsen / NTB

Formálaš bealit ráđđehusmolsuma oktavuođas álget go heaiti stáhtaministtar dieđiha Gonagassii ahte Ráđđehus dahttu guođđit doaimmas, ja geige Gonagassii luohpanohcamuša.

Go Gonagas lea ožžon luohpanohcamuša, de doaibmá dálá ráđđehus gaskaboddosaččatráddjejuvvon válddiin dassážii go ođđa ráđđehus lea ceggejuvvon.

Proseassa viidáseappot

Gonagas bivdá heaiti stáhtaministaris ráđi, das ahte gean galggašii sihtat vuođđudit ođđa ráđđehusa. Dábálaččat ávžžuhit nammadit stáhtaministtarevttohasa dan bellodagas dahje dain ovttasbargi bellodagain main lea eanemus doarjja Stuorradikkis. Lea vuođđolágalaš bargomálle ahte Gonagas čuovvu dien rávvaga.

Dasto Gonagas váldá oktavuođa suinna gii lea evttohuvvon, ja bivdá su vuođđudit ráđđehusa.

Gonagas sáhttá maiddái jearrat ráđi Stuorradiggepresideanttas dahje parlamentáralaš jođiheddjiin. Jus parlamentáralaš dilli lea hui eahpečielggas, de sáhttá Gonagas iežas árvvoštallama mielde bargat. Ovdamearkan dasa lea dalle go Gonagas Haakon nammadii stáhtaministar Hornsrud 1928:s – ja nu vuođđudii riikka vuosttaš Bargiidbellodatráđđehusa.

Ođđa ráđđehus boahtá Šloahttašilljui gos sii deaivvadit mediaiguin ja earáiguin geat leat boahtán sávvat lihku. Govven: Liv Osmundsen, Gonagaslaš hoavva

Norgga vuođđoláhka § 12

Vuođđoláhka

Mearrádusat mat gusket ráđđehusa nammadeapmái- Gonagas Ráđđi - , gávdnojit Vuođđolága § 12:s.

"Kongen vel sjølv eit råd av røysteføre norske borgarar. I dette rådet skal det vere ein statsminister og minst sju andre medlemmer.

Kongen fordeler gjeremåla mellom medlemmene av statsrådet slik han meiner det er tenleg. Til å ta sete i statsrådet ved sida av dei faste medlemmene kan kongen i særlege høve kalle inn andre norske borgarar, men ingen medlemmer av Stortinget.

Ektefolk, foreldre og born eller to sysken må ikkje ha sete i statsrådet samstundes."

Ovddit ráđđehusa formálalaš luohpan ja ođđa ráđđehusa formálalaš álgin, dáhpáhuvvá sierra luohpan- ja nammadanstáhtaráđis. Gonagas vuolláičállá resolušuvnna mii vuođđuda ráđđehusa, ja de leat ráđđehuslahtuid nammadeamit lágalaččat.