Finaiga báhtareddjiid Hitsats leairras

Etiopia lea Afrihká njárggas, čoarvvis, ja dan lagamus ránnjáriikkat leat Eritrea, Sudan, Lulli Sudan, Djibouti, Somalia ja Kenya. Etiopias lea «rabas uksa» -báhtareddjiide ja lea ge dat riika Afrihkás mii vuostáiváldá eanemus báhtareddjiid –  dušše Uganda vuostáiváldá vel eanet.  Čakčamánus 2017 ledje badjel 883 000 registrerejuvvon báhtareaddji Etiopias. Eatnasat bohtet Lulli-Sudanas, Somalias ja Eritreas.

Shire regiovnnas leat njeallje leairra báhtareddjiide geat bohtet Eritreas. Okta dain lea Hitsats. ON:a báhtareddjiid allakomiseara  (UNHCR) lei Gonagaslaš Allavuođaguovtto Ruvdnaprinssa ja Ruvdnaprinseassa vuostáiváldi ja oahpisteaddji odne.

Oahpahus nuorra báhtareddjiide

Eritreas bohtet sullii 2 000 báhtareaddji Etiopiai juohke mánu. Gaskal 200 ja 300  dain leat vuolleahkahaččat.  Olles 75 %  dán guovllu báhtareddjiin leat vuollel 25 jagi, ja eatnasat sis bohtet okto. Guovddážis lea nagodit fállat soađis ja heahtediliin báhtareaddji mánáide ja nuoraide skuvlejumi. Oahppu ja oahpaheapmi lea geaidnu viidáseappot, boahtteáigái. 

Ruvdnaprinsabárra finai nuoraid luhtte geat ledje oahppamin bargat muorra-ja metállabargguid, borramuš ráhkadit ja čábbudansalonggas. Govva: Vidar Ruud, NTB Scanpix

 Govva: Vidar Ruud, NTB scanpix

Norga addá doarjaga prošeavttaide mat galget fállat oahpu mánáid ja nuoraide heahtediliin,  ja dáppe Hitsats leairras beasai Ruvdnaprinsa ja Ruvdnaprinseassa oaidnit movt diekkár prošeakta duohtadilis čađahuvvo. Báhtareddjiidveahkki bargá ámmátfágalaš oahpahemiin ja lágida doaimmaid vuolleahkahaččaide leairras, dat lea oassi norgga oahpu huksenbargguin.

Dán kollektiivva nieiddain ledje ollu jurdagat ja sávaldagat boahttevaš áiggiide. Guovttes áiguba lohkagoahtit doavttirin, beasai Ruvdnaprinsabárra gullat. Govva: Vidar Ruud, NTB Scanpix

Boahtteáiggi huksen

Etiopia rabas uksa lea hui dehálaš olbmuide geat ohcet suodjalusa, ja lea maid dasa lassin hui dehálaš veahkki dasa ahte hukset stáđisvuođa dán regiovdnii. Muhto eanas báhtareaddjit leat šaddan čohkkejuvvot leairraide gos leat unnán vejolašvuođat hukset eallima olggobealde leairra. Ollu báhtareaddjit eai oainne makkárge vejolašvuođaid báikkálaččat, ja leat dasto válljen vuolgit viidáseappot eará riikkaide. Ollugat vulget várálaš mátkkošteapmái Eurohpá guvlui.

2016:s hábmii Etiopia ođđa báhtareddjiidpolitihka, mii láhčá buoret searvidahttin dili, addá vejolašvuođa buorebut oažžut oahpu, barggu ja buresbirgenbálvalusaid. UNHCR doarju barggu, vai dat nannešii Etiopia báhtareddjiid birgendili ja iešheanalašvuođa. 

Ruvdnaprinsabárra Hitsats báhtareddjiid leairras. Govva: Vidar Ruud, NTB Scanpix

Báhtareddjiidleairra guossástallan lei maŋemus oassi Ruvdnaprinsabára almmolaš guossástallanprográmmas Etiopias.